TAHAN BAZAR THIL MAN RATE-TE [October 18, 2008]

by Zalianthanga, Tahan

A hmasain kan hriattheih dan tur chuan thil man hi a danglam zel bawk si nen. Tahan Tiau Motor chuan man pawh singkhat vel a ni a, cheng thleng erawhchu India Rs.100 chu Burma 2600 vel a ni a, heng thil rate hi thla kumkhat dawn vel a vei a, a chang leh a sang a, a chang leh a hniam leh thung. Tin, Tahan atanga Tiau (khawmawi) kawng erawhchu a tlangpuiin a chhe deuh reng. Sik lehsa chungchangah a la sa thei hle a, zing lamah chuan thlasik rim a nam deuh ek ek tan tan. Engpawh ni se, a hnuaia kan tarlan tak hi a chunga ni leh thlate huna kan hriat theih a ni tlangpui e.

Badam hriak (Pesi) bukkhat K.4200
Dut (Bawng lu chuang) burkhat K.800
Raja funkhat K.100
Ajinomoto (Sasa) fun lian pakhatah K.1100
Lipo(Lawi chuang) burkhatah K.600
E-lan sahbawnphut(200g) funkhat K.300
Sahbawn rimtui(Family Care) a lian pakhatah K.450
Imperial 90g K.300
Mami Khauhsuai funkhat K.150
Coffenix funkhat K.100
Sahbawn suiwa tlawnkhat K.250
Kabawleih tlawnkhat K.500
Chini bukkhat K.800
Kalape bukkhat K.1300
Sam Hena lian funkhat K.350
Sanghatin lian burkhat K.650
Asia Pinhmeh burkhat K.150
Vegas Sirek burkhat K.500
London sirek burkhat K.1000
Sui Uh Dawng mei zial pahnihah K.50
Meizialte telkhata 5 awm K.50
France ballpen pakhat K.100
Lisa Hasiai lian burkhat K.400
Best-T lian pakhat K.600
Hanawhna pakhat K.200
Miss shampoo dawrzawn khat K.400
O2 dawrzawn khat K.550
Jumbo thosi hlo box khat K.350
Thidamna (SHE, E-va, comfit) funkhat K.400
Thingpuyife (Sawbuagyi) a liana fuinkhat K.250
Samdumna pakhat K.150
Tisung Datsa funkhat K.150
BPI fuinkhat K.350
Thingpui nokhat K.200
Chhang pakhatah K.100
Munghingka (chau) a toh puai khat K.300
Sanpiauh puai khat K.200
Chaw vawikhat ei (takhapin) K.300
Buhfai pyi khat (Iyamin) K.900
Petrol (Diesel) um khat K.1000
Tahan atanga Khampat (mel 45) Bus chuan man mi pakhatah K.1500
Tahan atanga Kawlpui (mel 3) Tax fair mipakhatah K.500
Tahan atanga letpanchaung Bus fair K.500, Bike-in 1000
Banhla thlar (phichian) K.300
Vaimim pyi khat K.400
Pesen (be) pyi khat K.900
Ngahpih(winthi) funkhat K.150
Kuva khawr 4, K.100
Center fresh (PK) pakhat K.50
Sweet (Yess) funkhata 50 awm K.200
Chi funkhat (tical 35 vel) K.400
Khaini burkhat K.300
Vawksa bukkhat K.5000
Bawngsa bukkhat K.6000
Arsa leh Sangha bukkhat K.4000
Chakai pum 10, K.100
Chengkawl no khat K.150
Tui thianghlim litre 20 leng burkhat K.350
Zana mei eng (private current) lak man (feet 2 bulb) thlakhatah K.3000
Kurtai bukkhat K.1200.
Datkhe (Power Battery) pahnih K.450.
Thlalak pakhat tlan man K.500
Thlalak pakhat sil man K.100
Gas lighter pakhat K.150
Balet funkhata 6 awm K.200
Bekang funkhat K.150
Bekangsa bukkhat K.1800
Bawkbawnthur bukkhat K.500
Alu bukkhat K.600
Hangbo (iskut) bukkhat K.400
Vaihlo nokhat K.250
Artui pumkhat K.110
Hmarcha phut no khat K.500
Zikhlum bukkhat K.300
Parbawr bukkhat K.500
Aieng nokhat K.300
Bawnghnute nokhat K.300
Sanghate nokhat K.300
Bawkbawn bukkhat K.400
Thirsakhawr (Hero) pakhatah K.100000
Panbein pakhatah K.250000
Bike (Jialing) pakhatah K.Nuai 7(Laisen awm)

Heng hi a tlangpuia kan lak thuak thuak a ni a, tihsual palh a awm mai thei e. Dawrkai Nl. Mami hnena thu lak a ni e.

Read More...

Summary only...

HRINGNUN HMASAWN NAN ZIRNA

by C. Lalrinsanga

Thuhmahruai: Mihringin zir lova a thiam awmchhun chu ‘tah’ hi a ni awm e. Hmasawnna tur kawng dap leh zawn tum lo chu ‘mi a’ nileng an ni. Mihring chuan hmasawn dan tur kawng hrang hrangin a dap thin. Chung hmasawnna tur thilte chu benga hriatna ringawt hi a tawk lova, thiam a ngai tlat a ni. Thiam tur chuan zir a lo tul leh a. Chuvangin hringnun hmasawn nana pawimawh ber chu ‘zirna’ hi a ni. Tun tumah hian hringnun lam sawifiah kan tum lo va, a tihmasawntu ‘zirna’ chauh hi kan bitum ang. Zirna hlutzia leh hringnun a tihhmasawn theihzia chu kheh chhuah kan tum dawn a ni.

Hringnun hmasawnna thuruk: Mihring chuan a chhia leh tha hriatna zawng zawng sawm khawmin hmasawna changkan zel tumin theihtawp a chhuah thin. Chu chu mihring nihphung dik tak pawh a ni. He khawvel hi mihring kan nih chhunga Pathianin ro min pek a ni a. Chutah chuan hringnun hmasawnna thuruk a awm a ni tih hria a rilru leh tihtak zeta dap a, hriat leh thiam tuma zirtu chuan hei hi a hawlh chhuak thin. Ani chuan khawvela thil zawng zawng hi zir tura khat a ni tih a hria a. Tichuan hreawmah pawh a bei fan fan zel a. Mi hmasa, fing leh rilte thu hla chu hriat tuma pachuau sual anga a sual peih avangin a tawpah chuan thuril tak takte hmuh fiah theihna tarmit a lo nei ta a, tlangsang chapona a beng hniam a, vur ram vin takte pawh chu a vau zam ta a. Tuifinriat leh a chhunga biru bote pawh a hai chhuak a, van boruak ropuina inthup a tarlang a.

Tin, puithuna atthlak tak tak a hnawt bo va, kawi sarih en thei khawpa hmeltha Lianchia lem thluk zawh loh tur pawh a lem thlu thei. Chu chauh chu a ni lo, a mihringpuite mak tih khawpa thil a lo tihtheih tak avangin a lamah mi’n beng an lo chhi a, ram leh hnam thlamuantu leh timawitu a nih bakah sorkar leh khawtlang mit leh beng, kut leh ke a nih avangin a kianga awm an thlahlel em em thin. An rinchhan ber khaw dai ngul a ni bawk a, mi zah leh ngaih ropui a hlawh ta thin a ni. Chu achhapah, a ei zawnna kawng hrang hrangah tangkai taka a chhawr thiam bawk chuan he khawvel hi a tan chuan Sekibuhchhuak a ni ringawt mai. Chu hringnun hmasawnna thuruk chu engnge ni? kan tih chuan heng zirna kawng hrang hrang hi ni bawk mah se a bik taka a thuruk funtu chu ‘zirna bulthut’ (Basic Education) kan tih ni tin sikul zirna hi a ni. He zirna bulthut hi thlarau leh tihtak zeta zirtu chuan hmasawnna thuruk a chhar thin a ni.

Zirna bulthut (basic education) chu engnge?: Zirna han tih hian a huam zau hle a. Chu chu kawng hnihin han then ta ila. Pakhat chu hnathawh thiamna atana zirna, a practical-a zirna leh thil nih dan leh awmzia, a theory lam thiamna tura zirna a ni. Chumi pahnihah chuan a theory lam zirna hi kan sawi tum ‘zirna bulthut’ kan tih chu a ni a. Chu zirna chuan hriatna a pe a, hriatna chuan finna a thlen thin. Chu finna chuan hriat leh zualana a thlen a, chu hriat belhchhahna chuan finna a belhchhah zel thin a ni. Mahse, zirna chuan finna a paawh phak loh chuana a tangkai lo chauh ni lovin a lo hnawksak thei hial a ni. Zirna atanga lo rah chhuak finna chuan kan ni tin nunah kawngro a neiin a tangkai thei tur a ni.

Zirna bulthut kan tih ni tin sikula zirna chuan mihrign a tihhmasawn dan chu mithiamten tihian an sawi a; “Sikula kan lehkha zirlai 80% (zaa sawmriat)-in kan thluak a siam tha a, 17% (za sawmpasarih)-in kan nungchang a siam tha leh a, a la bang 3% (zaa pathum) chuan kan thlarau nun a siam tha a ni” tiin. Chuvang chuan hnam changkang leh ram ropui kan tihte chuan he zirna bulthut hi hringnnun chawm len nan a pawimawh ber a ni tih an hria a. A hlawkna tel tumin vawiin thleng hian tha thlah miah lovin an la bei ngar ngar a. Mizotena kan ngaih ropui em em ‘Sap’ kan han tih bikate phei hi chuan an zir thiamna avangin khawvel hi an chhek ar bawm a ni ta ber mai. Keini pawh hian kan Pathian chhang(dawttu) en ti ila a sual tam lo hle ang.

Hruai thlen a tum chin chu: Kan sawi nual tawh na a, mahse zirnain min hruai thlen a tum chin kan hriat a tul tlat. A hmasa berah chuan zirna hian mi puitlinga min siam a tum a. Taksa leh rilru hi inrem thlap leh ziktluak taka thanlentir a tum a ni. A awmzia takah chuan ran hi mihringah siam a tum a, mihring hi Angel-ah, a tawpah Pathian ang min nihtir a tum a ni. Thil tha hmuh ngawtah hi chuan ran nen kan lem chuang lo. Thil tha tih hian mihring min nihtir a, awm that hi chu Pathian anna a ni tawh a ni. Hei ngei hi zirnain min pek a tum chu a ni a. Kan zirna hian heti zawnga min chawikan loh chuan dik lo a awm a ni thin.

Tin, zir thiamnain a tum chu mi tling lo leh tlaktlai lote mi tlaktlaia siam hi a ni bawk. Mimal nun siamthata tawp mai lovin ram leh hnam leh sakhua chena chawikan tumnaah thiamna rilru chu a thang zel thin. An lo sawi thin angin “Thiamnain a tum ber chu mihring pum (workshop) siam hi a ni,” a ti. Kan zirnain ram leh hnam tana mi tangkaiah mi siam loh chuan kan hriatna chu a hlawhchham der a ni ang. Hriatna leh thiamnaah mi chu a lo thuk deuh deuhvin mihring leh khawvel, leh Pathian inlaichin dan a hre tial tial a. A zirna chuan a rilru a tieng a, kawng dikah a hruai zel thin.

Zir thiamna dik takah chuan nun dan tha hi a lo chhuak ngei ngei a. A innghahna lungphum thuk tak atanga tan lain mi thiam chuan he khawvelah hian nun ze mawi tak a rawn sin chhuak thin. Thutaka a innghah avangin a nun zia a dik a, nungchang tha a nghenchhan avangin a hnathawh pawh a tlo thin a ni. Chuvangin a zirlai chuan sakhuanaah a hruai lut a. A hriatna leh finna chu amaha pumbil mai a duh lova mi dangte tan malsawmna ni turin a nung thin.

Kan hun tawng leh zirna: Tun laia zirlai tam zawk chuan an zir chhan leh zirnain hruai thlen a tum chin pawh hre lo leh ngaihtuah lova pawngpaw zira zir an tam ta hle. Thenkhat chuan zirlai nih hi inchei nan an hmang a. A thenin hnathawh pumpelh nan an hmang bawk a. Kan duh tawk chin leh kan tum pawh hi a degree chauh hi ni berin a lang ta. He rilru hian thatchhiatna nasa takin a hriang a. Hriat leh thiam tumna aiin exam pass tumna a tilian a. Chu chuan entawn leh copy-a pass tumna a hring thin. Tin, lehkhabu pakhat pawh chhiar chhuak lova Matric pass, B.A leh B.Sc. degree nei thei nih kan inlawmpui chhung chuan ‘zirna’ chu finna neih nana hmang hman kan tum lohzia a tilang chiang em em a ni.

Hetiang vel kan nih avangin kohhran leh khawtlanga chhawr tlak loh leh hman tlak loh degree nei kan pung ta hluai mai a nih hi! Mi chuan an lehkha thiam an dinchhuahpuiin hma an sawnpui a. Keini chuan kan lehkha zir hi kan la chhiatpui ang tih pawh hlauhawm tak a ni. Kan lehkha thiam neih ang deuhva kan ente lah hian ram leh hnam chenfakawm zawnga nun ai chuan mite chaldelh nan an la hmang leh nghal a. Keini zawng a letlingin hringnun kan hmang ta a ni ber mai tawh e! Mi chuan zirna rah chu hnathawh kawrah an hmang a, keini chuan zirlai nih leh kan pawl san chu chhuanlamah siamin mi dang kan tihek leh fang a ni.

Chuvangin, kan inen chian chu a tul tawh a ni. Hetianga kan kal zel chuan thiamna tak tak zir chhuak si lova pawl sang kan pung zel ang a, mahni intodelh tum lo zirlai kan tam telh telh bawk ang a, engmah thawk thiam lo degree nei kan lo ngah viau phei chuan kan hnam hian tuna kan thawh rah hi thlum ti lo zetin kan la ei ang a, phur lo takin kan la seng dawn a ni.

Tlangkawmna: Kan sawi tak atang khan zirnain a tum leh hringnnun a tihhmasawn dan tlangpui chu kan hre tlangpui tawhin a rinawm. Sawi tur a tam hle a, mahse tun tumah hian sawi kim sen a nih loh avangin zirna hlutzia leh a tumte chu kan Chhura favang buh thlir thuak thuak chauh a ni. Kan thu khaikhawm nan hei hi ni rawh se: Zirna chuan mihring min tihmasawn a, chu chu hriat a tawk lova thiam tura zir a ngai a ni. Pawl sangah kan induh tawk mai tur a ni lova thiam, tumin kan zir tur a ni. Tun laia zirna lama kan intlansiak dan system hi a felhlel deuh a ni tih pawh kan hriat a tha. Keini hnam tlem te hian khawvel her ruala inher ve zel tur chuan lehkha kan thiam a ngai a ni. Zirnaah tlai luat a awm lo an ti thin. Mahse, keini ang hnam fahrah tan tlai nul nul chu thil tih chi a ni lo. A hun taka bak leng mei pira tlan vung tum tur a ni. He zirna hi tih tak thlaka kan beih ngat chuan he ramah hian kan te ber tawp lo vang. Kan kan zir thiamna chu hnathawh kawrah kan hmang tur a ni. Hriatna hi theihnain a tifamkim thin a ni. Zirna kawnga mi hlawhtling mithiam tak tak chuan nun hlimna thuruk a chhar thin. A hlawkna chu amah chauhvin a tel lova, ram leh hnam pawhin a ropuina chenin a lo tel ve nghal a ni. Kohhran leh khawtlang a tithlamuangin a timawi a; tin, kawng dikah hruaiin a tichangkang thin a ni. Chu zawng zawng bul chu kan Pathian hi a ni tih kan theihnghilh tur a ni lo. Pathian tel lo chuan miin a hriatna a dinpui zo ngai lo. Pathian tel lova hriatna khawl khawm vak hi chu ramhuai tihlenna mai a ni a, Lalpa tih hi finna bul chu a ni e.

Read More...

Summary only...

I DUH CHIAH MAW

by F. Lalrammawia

Heti zawng hian hma i’n la tan daih teh ang: Mi zawng zawng hian mahni nun dan theuh kan hriat fiah theihna turin ni khat chhung chauhva kan thil tih i ziak theuh teh ang u. Hmaih nei reng reng lovin i ziak chhuak fai vek ang aw. Entir nan: Tlangval pakhatin a ni khat chhung hun hman dan a ziak a, zep ruk a nei lo.

“Tukin chu ka tho tlai deuh va, zing dar 8-ah ka tho tawp a. Ni zanah zu ka in tam deuh avangin ka hai chhu mai. Ka nu pawhin “Zu rim i nam vung vung maia ka luak a tichhuak e” a ti a. Mahse ka inthlahrung chuang lo. Ka thawmhnaw ka inbel sawk sawka in atang chuan ka chhuak leh ta mai a. Zu hmun bawk ka pan leh ta a ni. Zu man pawh ka nei a ni lo, a bain ka in leh ta phawt a. Tukthuan ei hun pangngaiah pawh chaw eiin ka haw lo. Nilengin hna pakhat mah thawh ka nei bawk lo. Ka zu inpui thiante nen engmah thawh nei lovin kan khawsa nilung leh ta mai mai a. Tlaiah zu nam phual chungin zanriah ei turin ka haw ve leh ta ringawt a, ka chaw ei pawh chu ka kun chhur a. Ka ei khama ka kalchhuak leh ta thuai a. Zu zawrhna hmunah kalin ka in belhchhah leh hlek a, zu man chu ka bat belh leh ta a ni. Tichuan ka thian zu rui ve bawkte nen nula zahawm em em bik lo kan rim a, tawngkam ho tak tak kan chhak chhuak a. In neitu chhungkua zah der eihna pawh kan nei lo. Tichuan zan rei lam deuhvah khawlaiah kan au thler duar duar a, miin min nin dan tur kan ngaihtuah reng reng lo. Ka zu ruih a reh ta deuh tihah kan in lam panin ka haw ve leh ta ringawt a. Ka pa’n min lo hau va. Ka pa chu zah nachang ka hre miah lo. Ka pa tawng aia ring leh vin zaawkin ka chhang tuar tuar a, ka pa nen chuan kan insual lo chauh a ni ringawt mai. Tichuan ka mu leh ta ringawt mai a ni,” tiin a ziak a.

Chhiartu duh tak, ngun takin i ngaihtuah tlang teh ang. ‘I duh chiah maw?’ tih hi nangma nunah lalut hmiah rawh le. A chunga tlangval pakhatin a ni khat chhung nun a ziak anga nung hi mi engzat nge awma i rin le? He tlangval ama Diary ziaktu ngei hian a fapa a lo tlangval hunah amah ang chuan rawn nung ve chiah sela, amah ngei chu tar upa lam a nih hunah a fapa chuan zah eih lovin rawn ti ve pap pap sela. Chutih hunah chuan a fapa chu thahrui lamah chak zawk tlat tawh mai sela. Hmana ama Pa, zu rui chunga a ngam em em ang khan rawn ngam ve hle mai sela hrehawm a ti hle mai lovang maw? Chu chu alawm “I duh chiah em?” kan tih kalhmang chu.

‘Mahni inhmangaih lo tunge awm ang?’ kan ti theuh. A dik kim meuh vem? Tunah hian mahni inbih chiang ta theuh ila. Zu ina rui reng mai pawh hian mahni inhmangaih a inti ngei ang. Mahni thawh chhuah chhun Money atana hmang zo zel, ei in ral hmiah hmiah mekte pawh hian mahni inhmangaih kan inti tho zel chu ni fahmiang. Silhfen tha leh mawi apiang inbelna atana sum leh pai hmang hem hemtute hi mahni mawina tur ngaihtuah nafam chu mahni inhmangaih an inti lo thei lo vang. Mahni nuam tih ang anga awmte hlei hlei hian mahni inhmangaih thiam hlei hleiah kan inngai a ni mahna! Mahni inhmangaih na na na chuan mahni duhzawng an tih loh nakah. Mahni tui tihzawng apiang ei leh in a, mawi tihzawng apiang silhfen lei zela inbel hmiah hmiah mai chu mahni inhmangaihte nun a ni chiah mai. Eng hna mah thawk lova leng rawlai mai mai leh awm-awl mai maite hlei hlei hi mahni inhmangaih an inti ngeiin a rinawm. Engkim maiah mahni hma sial thiam hlurte hi inhmangaih inti lo awm tak ang maw? An ngaihtuahnaah mahni tana tha tur, mahni tana hlawkna tur, mahni tana chan thatna tur leh mahni lawmna tithei tluka mahni inhmangaih thiam nun a awm chuang dawn em ni? I lo ti chhar chhar a ni mai thei. “I duh chiah maw?”

Chhiartu duh tak - Ngaihtuah chiang la, ngaihtuah chik tak tak la, ngaihtuah nawn fo rawh le. Tunah khan i duh duh i ei pep pep mai ti raw. I mawi tihzawng apiang hlah tum lova leiin i ha a, i feng a, i inbel zel mai maw? Money i ak teuh va, hausa tak angin i hmang hiau hiau zel bawk em ni? Hna pawh thawk hlei lovin ni tin i awm thei bawk. In in, nangmahni in ngeiah khan i lut zeuh zeuh lekfang em ni le? Tukthuan leh zanriah chu Hotel-ah ei lawi si lovin in inah tho maw i ei zel si a? Zu ruiin in inah i haw fo va, i nu i zah lova, i pa i zah bawk lo vem ni? Tuna i awm dan chiah kha ngun takin inen chiang rawh le. Fanu fapa i nei tawh em? I fate kha an nula tlangval tawh em? E, naupang chhia mai an la ni a, an la ngam lo che a, an la hlau che a ni mai thei. Nge, nupui pasal la nei lovin i la awm em ni zawk? Tuna i awm dan ang chiah khan i fate rawn awm ve sela, rawn nung chho ve sela tha i ti ang em? I duh chiah maw? I nulat lai, i tlangval laia mahni hma siala nu leh pate leh chhungkua, inchhung khur tan engmah i ngaihtuah duh lo ang ngat khan i fate chu rawn nung chho ve turin i duh chiah tak tak maw?

Chhungkaw neinung leh awm thei kan tih, sum leh pai intodelha a tui tui ei thei leh an duhzawng apiang nei thei kan tihte hi tu thawh chhuah ber nge, an hausakna chhan ni ang aw? tia ngaihtuah mai mai chang ka nei fo va. An nu leh an pate zara neinung leh hausa an nih ka ring ringawt a. An fate zara neinung leh hausa tate pawh an awm tho ngei ang. Amaherawhchu, a enga pawh chu an neihnun chhan chu lo ni ta sela, nu leh pate huhang chu a tam ber tho tho ka ring tlat pek zuk nia! Mihring tung chhova piang tawh reng chu anmahni hringtu nu leh pa awm lova lo piang ngawt, lo chawr chhuak tawp tumah kan la hriat ngai loh vang a ni. Engvang pawh chuan lo neinungin, hausain lo awm thei ta viau pawh ni raw sek sek, neih chen ni awm taka tlaran fahrana nun hi chu chhungkaw tin tan a thatna reng reng awmin ka hre ve tlat lo.

Zep tur a awm lo. Zep theih pawh a ni hek lo. Nulat tlangval hun, kan vanglai hun na na na hi chuan kan engthawl em asin. Pawisak nei thiam zawng an awm ngei tak a, pawisak nei hranpa lem lova tal hawr hawr erawh kan tam zawk a nih ber hi. Neinung fate zinga thalai tam takin hna thawk lova hun an hman ral mai mai laiin, mi rethei chhungkaw kara nula tlangval tam tak zingah hnathawh tum lova tei rawlai mai mai hmuh tur an tam tho zuk nia! Chuti chung chuan thalai engthawl, pawisak nei lo fahrana tal mawt mawthote hian mahni tana tha lo leh pawi turin kan khawsa a ni tih reng reng an hre pha lo. Zah nachang an hre bawk hek lo.

Lo thlir reng rawh, ninawm i tih khawp chu i hmu thuai mai ang. En rawh saw - Chu tlangval chu a Bike chuan dan a va hlauhawm lu deuh ve. E, saw nula kekawrtlawn ha chu a va tight teng tawng ve, a sam a la hnawih sen vel lehnghal, hmela belh phetin. A bawp kau kau nen, a zak der lo lehnghal a, a hmel phir pher nen. E he.... saw pawh: Tlangval zu ruiin nula pahnih Bike-in a phur, an tluk palh vaih chuan nu leh pate mawh a va rit dawn ve aw. Khai aw - saw tlangval pahnihte Thirsakawr chuan dan chu an va han dim lo mai mai em ve aw, ka ngei zawng tak an ni mai. Khai khai, saw tlangval lu meh dan saw en teh - a hmel chhiat chhiat nen, a inhmeh lo lulai deuh lo maw? Khai aw - saw Kuva dawra tlangval pathumte saw an mak lutuk, an thial seng em em dawn em ni? an fun puar lian lutuk! Khai a, saw - Khaini a inbarha Kuva a hmawm bakah Cigret a petkawh nghal, hem hem mai a. A mak lu deuh ve a! Pengthuam lun lai tak a ni bawka hmuh tur a va’n tam ve le. Khi-laia thingpui dawra khi nula tlangval an thu teuh mai. A, khi an la luh belh zel lehnghal. Khawia pawisa nge maw an neih bik hlawm le? In lam hna thawh tum loho an nih ngei dawn khi. Khai khai, thlir reng lo ila rilru a hahdam a ni mai. Mizohovin thangthar nun ningin Thasiama a thi, an lo ti pawh hi demawm ka ti nek lo ve. Mahni tana hlawkna leh sawtna awm hlei lovah kan thi thei mai dawn alawm.

Kha kha a ni mai. Tun laia kan nula tlangvalho hian an hma lam hun tur reng reng an ngaihtuah lo, an tal bawrh bawrh a, an che hawr hawr a, hiar takin an khawsa bat bat a ni ber a. Mihring hian mahni tuh rah, nun dan hi a chhia emaw a tha emaw, kan upat lamah a rah kan seng thin tih kan hre chiang theuh. Mahse, mi tin mai hian tuna kan nun dan hi fimkhur a tulzia kan hre fuh thei lo hi a pawi a ni. Chuvang chuan mahni nun dan leh hun hman dan inbih chiang ila. Kan upat huna a rah kan seng tur eng ang nge tih chu kan hmu mai ang.

Lo ngai reng rawh, i la hre dawn khawp. Tun, i thatlai hunah i nung duhdahin i nung tlaran viau vei maw? Sum leh pai, engmah reng reng ren i nei lo chiah maw? I nu leh i pa i zah lovin engah mah i ngai lo ngat em ni? Zuk leh hmuam, ruih theih thil insum lek lo leh pawi ti lo fahranin i ti pap pap zel maw? Hna pawh thawk hlei lovin i tal kual vel mai mai ti raw. In lir-thei neih Bike leh Cycle-te pawh chu nuam tawl nan i lenpui piat piat thei maw? Money i nei thei hlura i duh duh inin i hmawm tawn tawn a, i nu leh i pate rilru hah reng rengin i siam em ni? Pawisak reng nei lova nuam tawl hi hlimna leh lawmna ber niin i hre tak tak em?

Khai le, mahni nun i inen fiah theuh teh ang. Tuna i nun dan kha i unau zawng zawngte nun dan atan i duh chiah em? I inkhawm duh si lo. Kohhran i hnuchhawn ti rawh. Nu leh pa leh khawtlang tan chinawm takin i nung a, i tangkai hlawl lo. I hnawksak zawk hial a nih phei chuan lo ngai reng rawh - nangmah ngeiin a rah i la seng dawn alawm. Vawiina i nun dan tha lo, tlaran tak kha i tar huna a rah i seng tur atan tha i ti dawn em? I fate nun dan atan i duh chiah maw?

A ni thei lo. A pawi lutuk dawn. Piansualna chu sim theih ni lo mah se, nungchang tha lo erawh siam that theih a ni. Tuh rah seng tur tha nei turin tuna nun hi fel tak leh tha taka hman i tum ang aw.

Read More...

Summary only...

ZU NOKHAT A AWM LO

by Hlua [Norway]

Tahan a ka khawsak ve thin lai khan , Tlaitla eng "tlai lam ni tlak dawn ruai hian ka rilru a khawih hle in ka hre thin,nikhat chhung a hun awm darkar 24 ah hian hetih hun Tlaitla eng hi ka ngai nat ber a ni thin.Ni a han tlak dawn ruai hi chuan, Tuivar tlang pawh khi a lo nguai deuh tan a, a thim deuh mup thin, chutin, HAN khawpui a valrualte hnapui ber leh lungrual tak a kan duh thu sam kan sawiho theihna chu tlai tla eng in a hrin tlai lam ZU hmun chu a ni a, nikhua a lo her deuh duai tawh hi chuan,a hman hma sa sa in thian te kan va tlawh a, kalo va kal hmasa a nge a hmun ah kalo nghak dawn che nia ti in kan in sawm kual thin.Ka la hriat reng ka chet tlat tam ve na chu -Paluaia in a ni a, (Zodi Thangluaia a ni nghe nghe), Chingal leh saum tel lo a awmtheilo chu Zodi music group an ni an ti thin a, kei pawh Zodi Thangluai a chingal thlawr (dawidim telh kha) tem lo chuan ka awm theibik lo thin ni ber khan ka hria. Paluai an Pahlu zan in chu kan nei tui viau a nia a han tih zauh tawh hi chuan thinlung chhung a tang hian hlim rukna a lo chhuak a, music lam a thiam tak tak te, sport mi te leh thu leh hla lam a tui mi te kan thu ho a, kan in hlim chhuah thin a ni. Tah chuan nu leh pa ten a, Zu in na a tan a min pek ni hoh lo pawisa kha Paluaia in ah kan chhung lut ta thin a nih kha. Mahse zan in chu Paluai ka ba dawn a nia han tih zoh tawh chuan kan in hlim chhuah ngailo a tin Zu pawh kha a K deuh thin ni in kahre bawk, Zu hian mi ti tla ran tih chu kan hre theuh a mahse min hlim chhuah ve nasa hle in ka hria kan tleiraawl lai phei chuan ngaih zawng te hnen a thu kan sawi ngam loh minsawi puitlin tir tu a ni a,a tang kai phian ani. Tin, Bawng sa rep, Sazu chhum a Tum thang par thlak, Uisa chhum hluah a phui hnam thlak te hniang hnar tak a kan in chhawp theih a kan han in kawm nak nak hi chuan kan dam chhung hian chumi ai a din hmun nuam dang hi a awm pawh kalo ring ngailo ani.

Pinkhung lay khaw mawng, phulzawl lui sir,kapu te lei let a buh tun ni ah ngat phei chuan kan u te ho lung chhiat vang pawh ni chuang lo a, Lallianmawi a hla lo sak pui pah leh zurui lug puam in mit tui tlapur a an lam vut vut thin te pawh kha kala hre reng a ni.fa vang lo thleng lawm in an mit tui an ti tla lui thin ni te pawh i ka ring bawk, favang a lo thlen hi chuan lung te a leng thin tih erawh ka pawm thlap. Chutiang chuan in neih ni khua ah te, chhiatni that ni ah te Zu hi kanlo hmang tangkai ve thin hle in ka hria a Zu lo siam chhuak tu pawh hi kei chuan ka fak hle nghe nghe a ni.

Ka pen chhuak: Ni khat chu ka pa in kafapa Tahan a i khaw sak chuan Zubur ah i chhuak mai ang ram dang a inkah chhuah dan ngaihtuah rawh a rawn ti thut a, ka tawmpui nghal a, nireilo te ah Rangoon ka pan a Malaysia lam ka hawi ta a ni. Malaysia a ka thian lo thleng hmasa te chu Biakkima nau Sangtea leh Pulianchia fate an ni. Malay ka thlen chanchin an hriat ve leh uluk tak a bawkkhup chung a luak tur in minlo welcome a, kal kawng tluan a ka rawn nghei tawh a vang in ka chak huam huam mai a ka lawm hle a ni (Malay ka thlen tirh hian zofa te pa-6 chiah kanla awm, pawisa thlengna rate RM-1, ah kyat-16 a ni). Tichuan ka thlen zan milo welcome na ah chuan Pulianchi a fapa Dingtea (fam) chuan pathian thu ni lem lo chu min hrilh pah in heti hian thu zawhna min nei a, Malaysia zu zawng zawng hi in zawh vek kan tum a, kan zing ah i tel ve duh em ? i tel ve duh loh chuan hna kan zawn sak lo ang che a han ti nghal thuai mai a, zan in tan chuan no khat kalo lem ve ang chu ka han ti fiam a! het-het ! KHAWVEL AH ZU NOKHAT A AWM LO, a tlem ber ah um 10 a ni mai a han ti tawp mai a, ka rilru chhung tak ah chuan ka lawm hle Malaysia ka kal pawh hlawh tling ta ni in ka in hre nghal ani.chu mi zan chuan luak zawng kan luak mahse u luk tak chuan kanla bawk khup rih lo a ni.

Khhua alo rei a hnate pawh chu ka han thawk ve a, Restaurant a kathawhpui china ho lah zu heh tak tak minlo welcome tu ka thiante lah hehlo lem lo, hlawh te ka han dawngve thin nan ka thian te motto kha Malaysia zu zawng zawng in zawh vek a nih a vang in tlin leh tlin lo thlansa phung a ka thawh chhuah thla hlawh hu, Thaisong, Kapak, leh Sevensea, hawn hmui cham cham nan ka han sem chhuak zar zar tamai thin a ni chu, zu in ve duh lo te chu mi ang lo leh thil hmu zau lo ah kan puh ti tih thin bawk nghe nghe.

Kum-5 vel a lo rei a kan hotupa Dingte a chu ka han zawt a, Malaysia zu hi kan in zo tep tawh lo maw ti in, a ni chuan ngawi teh kan in tam tawh teh reng nen a tam tulh tulh mai nia tan kan lak leh zual sauh a ngai anih hi, tun ah phei chuan a rak an tih buh zu kan lam ami nen khan in ang chiah hmui tui lu tuk a rawn chhuakthar leh nghal a,a strong ngaihtuah in a man pawh a tamlo ti in mawi tak in a han hlap a, a ngaithla tu ho chuan chil lem tur ang leh,dar ti phu hlat hlat chung hian kan phur zia kanlo lan tir hlawm a,a lei tu tur kan in ruat nghal bawk. Chu ta tang chuan zu chhuak thar a piang kan lawr a, kan han ruih deuh phei chuan ram dang kal man ah ti in kan in ngai sang hle ani, kan hna thawhna pu ten awmna tur room minpe tho nan, chung ai chuan Chowkit mi bathlar leh Klang bustand khi riahna a tan kan ngaina zawk hle thin ani, Bus lut chhuk vel rum beng chheng in min kaih thawh chiah hian mahni in lam kan pan thin ani.

Kum-2 vel a lo thang leh hnu chuan,hetiang chuan anitheilo, Tahan khawtlang an hmai zah awm lu tukti in Johor lam ah ka pem chhuak ta ani. Zu zawrhna ka tlan chhuah san a zu thlawrna kava panhi ani leh ri ngawt mai le discoo, pub, nightclub vel ah hna ka han thawk a in hranpa pawh ngailo hian a khu leh a rim in minur rui hi a niringawt mai hun a lo kal zel a Tahan a piang Malaysia a seilian nih hming pu chung leh kut khur dur dur chung in antui ka han hawp tanta a ni. KL ah ka rawn zina hman a kathiankan hotupa Dingtea kha Malaysia zu kan in zawh tep tawh leh tawh loh han zawh ka tum a ka zawh hma in zu vang a Thailand leh Malay ramri a a thihthu puesa Zawn an minlo hrilh a ni, Uluk tak a bawk khup chung a luak tur a minlo welcome tu leh kan hotu pa ber zu vang a a boral tak si ah chuan hlau thawng ve a ngeitalo chuan thiante boral sunpui nan MCK (Myanmar, Chin, Kachin) zu dawr ah ka han chen zui leh anih kha, tichuan thuihhruai ka nei veleh zel a, Malaysia ka chhuah san hnu thleng in ka ai awh a Malaysia zu zawng zawng in zawh tum thian tam tak ka hnut chhiah nghe nghe a ni, tun kum chhung a anlo in zawh hman loh pawh in kum sangthum hma ngei chuan an in zawh hman ka beiseipui.

A rah kaseng dan: Zu in thatna leh that lohna hi ka khai khin thin a in level lek lek in a chang chuan ka chhuah thin Europe ka thlenhnu hian ka in tlem ta deuh a mahse tun hma a, Malaysia zu zawng zawng in zawh vek tum a beihpui kanlo thlakna ah khan ka chuap leh ka thin, ka pumpui te a khawih chhe hman hle in ka hria ani. Heng lam a mite hi an hrisel hlawm rapthlak si a, thinvung leh chuap vungte an awmve ngailo emi tih tur khawp hian Doctor te han hrilh pawh in an awi tha duh lo leh nghal a,mahni taksa chung a thil thleng chu mahni in kan hre chiang a chu vang in zu in a thawh rah thin vung leh chuap vung a vang a, a ruk a hlauh thawn na leh hlimloh ruk na chuan min kawm ngaih tanta ani Zu vang a hlimna zawng zawng chu a kal liam tawh a, zu vang a hlim loh ruk na chuan minlo hmuak ve ta a nih hi, a tawp ah phei chuan hun lo tak a thihna chuan min lo hmuak ngei ang tih pawh ka ring nghe nghe. Chawei tui nan a zu nokhat lek sawi mawitu te pawh kha sawi mawi duh tawh lo se kava ti em a chhan chu khawvel eh ZU NOKHAT A AWM LOH VANG A NI. Chhiar kawp siam chhuak tu chuan pakhat leh pakhat belh chu pa hnih a ti a,alchohol siam chhuaktu ve thung chuan nokhat leh nokhat belh chu no-4 a ti ve thung, tin nokhat leh no thum bel chu no-9 a ni, mahni limit chin leh nokhat belh chu u luk tak a bawkkhup chung a luak ani, ka theory ve ah chuan luak zawh hnu a nokhat belh leh chu -Bawngpa a chan a ni e...

[Kan banphak tawka kan chhiar zingah chuan tha kan ti ber zing a mi pakhat a nia, mi dang te pawh hian lo chhiar ve se ti duhsakna vangin kan rawn tar lang a ni. Admin]

Read More...

Summary only...

ANNI LEH KEI

by JF. Lalhmangaihzuala

Mi laklawh - huaibak suakpak, hawklak dawklak, hnawksak, lawk tak, hawkdak veivak, theuleu lam chauhva theuneu lo, virpilh khawpa huamhap ching, lir pilh phunga ving chak thin, meng rei mu rei, kum tling patling si lo ka nih hi!

Therhlo mamawh ni tin, bawlhlo leh hmuihmer tel lova ei tuitang lo, dawihlo dawi at, ruihhlo ngai nih duh si lova vaihlo tak ngial pawh thlah thei thak lo, ei bo bar lei nana sum khawhral hmang, thilphal kawm ngil ngel, fiamthu duh fiam dawl si lo, mi pawk phawk mai ka lo ni e... Tha lo lama sihhnip, tha lam kawnga hmin har fu, mahni hnam kalchar kalcharpui aia kamram kalchar sahuai thing vawn tlut reng, hnehtu chan chang ngai hlei lo kei ve tehlul hian HNEHTUTE ngaihsan nachang erawh ka hre ve phian ang lawi a! Chu’ng mite chanchin chu ka’n nger ve nger nger te’ng... (Ka IQ hniam hle mahse, ka BP erawh a sang ve tlats!)

George Washington atanga George Walker Bush thleng khuan 42 an ni a, President Bush khu erawh a 43rd a ni tlat thung! Engvang nge ni teh chai? E le, 22nd leh 24th kha mi pakhat a ni miau alawm. Grover Cleveland (Democratic) a nia... USA President lo ni tawh zawng zawng mi 42 zinga a chungchuanna chi khat chu a ni mawlh ang. A ropui vei roh mang e!

Khu ram ropui America President pahnihna chu John Adams (Federalist) a ni a, a hming tawpa ‘s’ a bei vang emaw ni teh lek - lei malsawmna a dawn ngheng bakah van thutiamna lam pawh a chungah a thleng dik bik riauvin ka hre thin. USA President te zinga White House luah hmasa ber a ni a, President-te zinga dam rei ber (kum 96 a dam) a ni bawk. Chu mai a ni nem, President zinga pawl bik nei lo awmchhun, John Quincy Adams (President 6th) kha a fapa a ni asin! Ropui lama khawvel hmatheh, zau lamah pawh palina ni pha America ber kher lehnghal, a khalh kaltu pawimawh hmasa an lo ni pafa thei bik kha... an theuneu lo dun mang tak e maw! History chuan a hre kiau kuau reng dawn a ni.

United States bawk khu alawm, ‘Super Power’ dinhmuna hlangkaitu mi thahnem tham zet zingah a meizang hlap pha chin pafa chhuanawm elkhen an rawn inlar leh tak khu! Republican ve ve, President 41st George Herbert Walker Bush leh 43rd George Walker Bush te an nia. An inkarah Democratic hawlh lawr Bill Clinton a rawn tlazep lai lawk zuai. Engpawhnise, a pa thut hmun chuha chhuh hialtu Clinton-a lalthutthleng a’n thut ve leh ngat thei khu Bush Hnuhnunga ropui danglam riauna a va’n ni chiangkuang em!

A pa thlaktu hnawt kiang ve leh dawrh Indira Gandhi khan India Prime Minister hmasa ber Jawaharlal Nehru-a fanu nih ngawt chu a duh khawp lo tawp mai. A martyr zui ta lehnghal! Kan la chheu kim lo cheu. Rajiv Gandhi lehzelin a Pilot hna bansanin a pu leh a nu te hmun hlui chu a rawn luah lum ve leh rap mai le! A nuthai duat lai Sonia Gandhi (Italian) paw’n an-hla a cheh phah hial a nih kha! Chuachhapah, rawng taka thah a’n ni zui sapbai! Aw, Patriot chhaltlak (Ram leh Hnam hmangaihtu) an va ni tehlul em ve maw!!

Israel Independence sual chhuaktu zinga a khaipa, an Prime Minister hmasa ber lo ni ta hial David Ben Gurion-a inlan dan mawlh kha ropui ka ti thin. 1948-1954 chhung Prime Minister a nih hnuah amah rawn bawhbettu Moshe Sharett-a chu a’n lehthal leh thawk a. Rei ngial chhung Israel lu a ni ta nghe nghe a nih kha! “A duai bil lo hle mai” tih tehtlawng chuan a dinhmun a hrilhfiah zo hlei lo’ng e..

Keini, Mizo hnam pawh hian hnam kal siamtu chhiar sen mai loh kan neihte zingah chhuanawm thama filawr leh thawhhlawk tawp thang kan tlachham hauh bik lo asin. Khawvel mi hriat kan nih theihna tura tan la nasa leh mi thahnemngai kan nei ve chiang alawm. Infiamna lamah pawh Mizo hnam tihmingthatu an chhuak ta nawlh nawlh mai a nih hi! An hming kan lam kim thei ta lo hial mai.. A ni zel dawn kum leh khuain.. Mizo nih hi a va’n nuam em!

Aw le, ka’n phul phuan ve ta buah a, tawk phawt teh sen... Ka sawi takte (Anni) leh kei chu inthlau tak kan ni. Chhiartu nang eng dinhmunah nge i din? Eng lam nge i awn a, khawi lam nge i pan dawn? I thu thu a ni e...

Read More...

Summary only...