Tuesday, March 31, 2009

2009 CHAPCHAR KUT

by Zalianthanga, Tahan

Kawlphai (Myanmar) Zofate hian 1965 kum khan ‘Lushai Day’ a hmang tan a, 1973 kumah chuan eng emaw harsatna avangin Lushai Day chu Chapchar Kut tia thlak a ni. Tichuan he mi kum atang chuan Chapchar Kut chu hman chhoh zel a ni a. Amaherawhchu, 1985 kum khan rokhawlhna avangin chawlh a ni ta a ni. Chutia Chapchar Kut chawlh reng tur chu ngaingam lovin Tahan hnam puipate (Lushai Welfare Organization) chuan thar thawh leh zai an rel ta a ni.

Tichuan, Tahana hnam puipate leh Tahan Mizo Kristian Thalai Pawl (TMKTP) nen tang kawpin 23 April, 2005 khan EFCM Hall (Tahan ‘A’)-ah hman tan leh a ni. Hnam lam chi hrang hrangte buatsaih a ni. Tichuan kum tin khel lovin hman chhoh zel a ni a, kumin (2009) phei chuan Tahan bila hmang tawh lovin Tahan leh a chhehvela Mizo khuate nen hmanho a ni. Hei hi a tum khatna a nih angin inpumkhatna lantirna thil pawimawh tak a lo ni.

Hun hman dan:
Inchai:
A hun : 23-26 March 2009 Zan
A hmun : EFCM Jubilee Hall, Tahan ‘A’
Chapchar Kut pualin inchai buatsaih a ni a. Tahan ‘B’ group-ten mawhphurhna an la a ni. Khaw 23 atangin (Kalay-Kabaw) mi 54 an tel thei a. Mipui kan thahnem bawk. Kut a tiropui hle.

Lawmman late chu:-
Pa te:
1st Conventionthanga
kum 22 pound 120 Pyinkone K.50000
2nd Lalrinkunga
kum 30 pound 120 Tahan ‘F’ K.30000

Pa laihawl:
1st Lalramnghaka
kum 22 pound 135 Kanan K.50000
2nd K. Thantluanga
kum 20 pound 127 Tahan ‘F’ K.30000

Pa lian:
1st Lalmuanawma
kum 22 pound 163 Varpui K.60000
2nd C. Ramdinsanga
kum 20 pound 148 Tahan ‘F’ K.40000
Nb. Certificate mawihnai tak leh chengfaiin Chapchar Kut 26.3.2009 (a ni 2-na) khan mipui hmaa hlan a ni.

Hnam lam leh a behbawm:
A hun : 25-27 March, 2009 Chhun dar 12:00 Noon
A hmun : Methodist Centenary Hall (Tahan ‘C’)

Tahan leh a chhehvela Mizo khaw awmte sawmin hnam lam turte mawhphurhna insem a ni a, thla khat chhung vel zan tin deuh thaw lam zir a ni, thawm a tha thei hle mai. A chang phei chuan zing lam dar khat thleng thleng te an zir hlawm a ni. Heng hnam lam chi hrang hrang zirtir thintu Pu Zarlawma (Tahan ‘A’) a fakawm hle.

Chapchar Kut pa atan Pu Khawvelthanga (Tahan ‘B’) thlan a ni. Zai thiam mi 35 lawr chhuah a ni a, chung zingah chuan Kanan nula thiandun Chawngthanmawii leh Tamu Miss Ramchuanmawii te’n ‘Hlim ten I leng dial dial ang’ tih hla an sak chu mipui beng a fahin tiril a fan thuk hle. Kan mur sung sung mai alawm.Hui…ha..

Hnam lam rawn show thei khua (Group) te chu: Zotlangsang lam chu Tuivar, Pinkhung, Tahan ‘F’ te na lam . ‘F’ Group lam te chu mipui mit an tlung hle a ni ang, kut tawpniah lam tura sawm nawn leh hial an ni. Khual lam chu – Tahan ‘E’ leh Myohla ten an lam a. Sar lam chu Tahan ‘A’ ten an lam thung. Cheraw chu Tahan ‘C’ leh Sanmyo ten an lam a. Zawlkhawsir lam chu Tahan ‘B’ leh Varpui ten an lam a, Kan zotlangram nuam lam chu Tahan ‘D’ Group ten an lam bawk. Chheuh lam leh Dar lam an tel thei ta lo chu a pamhmai khawp mai.

Kut ni hian a pui a pang, a tar a zurin kan hlut thiam hle. Hall leng lo khawpin kan bawr a ni ber mai.. Hun kar zehah Thli-hiau program hmangin zirtir nei thiam thu thianghlim chu Mr.Mamuana leh Thanga ten an kam rak kual vel a, boruak an siam tha khawp mai.

Chapchar Kut tan hian thilpek (sum) petute an awm nual a, ram dang atanga Mizo insuihkhawm tlawmngai pawlten an rawn thawh nual bawk Kut mipui hmaah puan chhuah hial a ni. Chu bakah khaw hrang hrang atang leh Tahan Group tin atangte pawhin thahnem tawk tak a tling khawm a, a lawmawm hle. Kan tanrualzia a lang chiang hle mai. Kut tawp ni ban dawn hnaihah ruah a rawn sur zeuh a, boruak a siam thui hle mai.
.
“Kut pui ka ur khuangruah chiar nghian e,
Chappui rawh lovin a tul ngai lo;
Chappui rawh lovin a tul ngai lo,
Ka chung chhawrthla a vanglai lo maw”

Tih hla thu nen pawh inhmeh tak a ni. Kan pi leh puten Chapchar Kut an hman thin lai hian ruah a sur thin ni ngei tur a ni. Tuna hla thu kan hmuh atang hian a hriat theih a ni. Hmun. Danga awm kan u leh nau, nuleh pa, thian leh rual, chhungkhat lainate hian han hmu vein rawn chen ve se, kan va’n titak em. Hun leh nite a la inher vel leh zel ang a, tawn leh ni a la awm ngei ang le. Kabaw lamah pawh Chapchar Kut hman fo a ni tawh a, 6,7 April 2009 pawh hian Khampat khuaah hman tur a ni bawk. Kan nghakhlel hlawm hle mai. Nakinah chuan Chaphar Kut hi hmun khata hman hunte pawh a la awm zel mahna.

Read More...

Sunday, March 8, 2009

Tahanah Chapchar Kut

by Admin

Tahan hnampuipate huaihawtna hmangin leh Tahan Mizo Kristian Thalai Pawl te tangkawpin 25-27,March,2009 chhun atangin Methodist Centenaru Hall, Tahan Mission Vengah hman tur a ni a. Tahan B Group-te mawhphurhna an pek angina INCHAI buatsaih a ni bawk ang. He inchai hi 23-26, March,2009 zan hian EFCM Hall-ah buatsaih a ni thung ang. Lawmman chu Kut tiak ni 27.3.2009 hian hlan tur a ni. He Kutah hian Tahan A to G Group bakah, Tahan leh a chhehvela Mizo khaw hrang hrang ten hnam lam an rawn show dawn a ni. Tahan khaw chhungah pawh Group tinin hnam lam chi hrang hrang zirin zanah thawm an tha hle mai.

Chapchar Kutah hian Tahan leh a chhehvela zaithiam larte sawm a ni tawh a, item chi hrang hrang neih tum a ni bawk. Khaw tinah Kut hman atan tiin mitlawmngaite hnenah tlawmngaihna thilpek an khawn mek a, kan phur hlawm hle.

Read More...

Saturday, March 7, 2009

KHAWTLANG NUN SIAM THAT NANA THALAITE MAWHPHURHNA

by Zalianthanga [Tahan]

1. Thuhma:
He thupui ziak tura a ruat hmasak zawk chu Rev. Dr. Ngurliana a ni a. Amaherawhchu ziak tura hun tiam karah hna thupui hraw tak tak chai tur a neih avangin a theih dawn loh thu hriat a ni awm e. Tichuan kan hruaituten ziak tur an dap ta chung chung a, a hun a tepter bawk si nen tuna a ziaktu hi an pem buh vel ta chawp mai a. Engpawh ni sela, kan theih leh tlin ang tawk tal chuan tarlan kan tum a ni ang chu. Khawtlang thil hi chu chenna hmun azirin ngaih dan leh chet dan phung a inang lo thei hle ang. Amaherawhchu, 'mahni khaw tih dan' hmangin siam that hna chu sawi tur a awm nual ang.

2. Khawtlang nun chu engnge?
Khawtlang nun hi sawifiah fak awlai lo tak a ni a, a kaihhnawih thil leh pawhfan tur pawh sawi tur a hnihthum hle ang le. Sociologist te chuan Society leh Community te bakah mihring a huhova awm khawm mai pawh ni lo, inkungkaihna kalhmang (pattern) leh awm dan phung tura ngaih (norms) atanga lo zichhuak, politics, economics, social leh cultural interactions, leh religious life tena a nghawng chhuah zawng zawng hi khawtlang nun kan tih ber chu a ni mai awm e. Chu chuan ze nghet a nei lo va, hmasawnna, thiamna, hriatna hnar lo chhuak zel hian a thuai danglam thin a ni.

3. Khawtlang siamthatna beihpui hmasa:
Khawtlang siam thatna beihpui hi hun hmasa lamah sawi tur a awm ngei ang. Martin Lutherana thlawpzuiin Geneva khawpui, John Calvin-ana kohhran leh khawtlang siam that hna hi sawi a hlawhin, nghawng lah a nei nasa hle a ni. Ruihhlo leh sex, inrawk leh inpawnghekna a hluar nasa hle a, chung zawng zawng chu dan chi hrang hrangin a tudai theih hial a ni a. Human Society-ah a lut thuk a, hmasawnna kawng thar (new development) a sah awngsak ta a ni. A tirah chuan John Calvin te thianza (Farile, Conrault) chu sawi chhiain namen lovin an hua a, an hnawt chhuak ta hial a ni. Mahse, an hnathawhna policy chuan mipuite hnenah fiahna a lo awm ta a, a hnuah siamthat hna thawk leh turin an ko leh ta a ni. He thenfai hna hi a ropui a, Reformed kohhran bulpui an ni kan tithei awm e.

4. Tradition & Change (Nunphung inthlakthleng)
Hmanlai Zawlbuk University-a thalaite nun kha chingal leh saum rim a na bik a, khawtlang nun pawh a himin chhiatni thatniah phei chuan a hulum em em a ni. Kum 1894 atang khan Kristiana mitvarna kan dawng a, he mi hnu atang phei chuan life style a dang zo ta a, inchei dan, chet dan, in leh lo, hmanrua chi hrang hrangte chu Western Culture-in a rawn luahlan chho zel a, kan ngaihhlut zawng (value system) pawh nasa fein a khalh thui ta a ni. Kristiante Zawlbuk (Biak In)ah kan fuankhawmin kan hnimphum a, khawtlang nunah erawh chuan a chu tivak lem lo. Kum 40 kal ta vela thil tih dan kha thing (date out) kan ti a, tunlai taka (modernism) nun tulin kan hria a, mahse khawtlang nuna thalai phusate erawh chu 'phut chawp tlawmngaihna' a ang ta hle mai Pipu serh leh sangte chu hluihlawn. a ni titih tawhnain hnamro thil tam tak zingah a tha lai thur lawr chhuah a, tunlai mila inhnek remtir thiam a tul ta hle mai.

5. Post Modernism (Tunlai khawvel piah lam):
Globalisation (kawtkai khawvel)-ina a hrin chhuah, khawvel ram tin, hmun tina inpawhtawnna leh inhriattawna a chak tak em avangin khawvel hi khaw pakhata ngaiin Global Village an ti ta hial a. Media force-in min thunun tan a, TV, Fax, Internet.... Radio, Computer etc... te hmangin hnam tin culture sadai a thiat tan a, tun lai piah lama kan chen tak avangin Post Modernism kan tihna chhan chu a ni. Chu chuan thalaite nunah a tha lam leh a chhia lamah nghawng a nei a, Media ethics hi zir chian a tul tak meuh a ni. Chuti lo chuan 'a lera thuai' nun a paw chhuak zel ang a, theuleu, sex, pirpak taka nunziain min chiahpiah reng a nih si chuan kan pherh tual tual thei mai ang. Chuvang tak chuan work ethics lamah tan kan lak a tul tak meuh a ni.

6. Khawtlang cheimawi:
Kan khawtlang hi han bel chiang ila, a awngrawp ta em ni tiha zawhna hi thil pawimawh tak a ni. Thalaite hian eng ber hi nge kan siamthat tak ang le? Kawtthler kawngte hi hawi vel ila, a tawp ta hle mai. Kawng kam vela bawlhhlawh vum ther thur te, lei tla-bal te, tui kawng mumal lo te hi thalaiten thenfai reng tura mawi tur a ni ngei ang. Tui thli, ek rim chhia te pawh hi chhehvel a titawp mai bakah hriselna thleng pawi a khawih thei a ni. Chuvang chuan kan chhehvela boruak tikhawlo thei nunchate enkawl dan (Ecology) chen hian mawhphurhna kan nei a, khawtlang hminga thenfai hna hi thalaite koah a innghat thui hle a ni.

7. Chhiatni thatni:
Chhiatni thatni sawngbawl thilah hian 'hunin a rawn hril zel' a ni bawk a, lenkhawm ina meizial zu put put pawh kan awm tawh bar lo. Amaherawhchu, ruang men zana thalai kal beitham lutuk te, thlan lai an khat ta pharh a, thing khawn an tiavai a, zualko kal kan insawm tan a, kuang siamtu an bibo tan bawk a. Heng hi zirlai tam vang te emaw, hnathawk leh dawrkai tam vangte emaw chu lo ni mah sela, kan inthlahdah vang hrim hrim a ni thei ang em? 'Phut chawp tlawmngaihna' hi engtia kuai her chi nge ni ang le? Tun laiah chuan kan tul tlangpui tawh a, zing kara mitthi vui te, thlan leh kuang ready made-siamsa te, ruang men zana vanram ngaih hla chauh ni lo Kristian thalai hla tha te hi rimawi nena zaiho te (item chi hrang hrang pawh siamin) hi a tha tawh ang em? Mitthite pawh hi nakinah chuan hmun pakhatah kan la in hal lo ang tih tu'n nge sawi thei. Heng lumen zan leh lenkhawmah te, hnatlang leh inkohkhawm nia thalai kal lo 'chawi' kan tihte pawh hi ngaihtuah chian lehzual a hun tawh hle. Rev. Dr. Lalsawman, "Kan khawtlang lungphum a nghing" a tih thu hi belhchian dawl tak a ni.

Chhiatni leh thatniah pawh hian hunserh leh chaw ei tur tak ngialah pawh hun pek a harsa lek lek tawh a ni. Hnam dang karah kan khawsa a, in ven fimkhur a tul hle mai. Hnam nun a bo loh nan pipu nunzia ten lenkhawm hla te, hnam incheina bungrua leh thawmhnaw te uar a tharthawh leh hi thalate mawhphurhna liau liau a ni.Peng leh hlek ila, Mandat thiat tur takngial pawh a kara inkar hial a tul ta mai hi a lungchhiat thlak hial zawk a ni. Inneih, lungphun, lawmthu sawi pawh hi tihdanglam a hun tawh ang em le? Mizo society hiTribal Society ni tawh chiah si lo, Industrial Society kai rih si lo inkar 'Transition Stage-a awm lai niin a lang a, kan fimkhur a ngai em em a ni. Chuvang chuan tlawmngaihna-logy hi tun lai milin engtin nge kan her rem tak ang le?

Tlangkawmna:
Min chimtu boruak azirin thil a danglam thei a, tihdan hlui nazawng pawh a tha kher lo mai thei bawk. Khawhar ina riah chungchang te, mitthi ral chungchang te, Mandat-a ti ti bawrh bawrh te, khawtlang bungrua enkawl hna te, thenawm khawveng indawr chungchangah te, khawtlang thalaite leh veng lal upate nena indawr thila phung kan thluknaahte hian khaw khat leh khaw khat tih dan a inang kher lo mai thei. Khawtlang nun siama that (Social Reform) kawngtah hian thalaite hi hnam kut leh ke tak tak kan nih avangin tan lak a hun tak meuh a ni.Kan sawi tum taka erawhchu 'tun aia khawtlang thiltihah thalaite hi Zo zia taka kan inhnamhnawih zel turin leh intulut thuk turin mawhphurhna lian tak kan nei tih hi kan thu laimu bera chu a ni e.

Lehkhabu rawnte:
1. Rev. Dr. Vanlalchhuanawma, Calvina Zirtirna leh Mizo nun Vol.II; Calvin Study Centre (ATC), Aizawl: 2004
2. Hrawse, Rev. L.H. Tunlai khawvela Mizote harsatna, Aizawl: 2005.
3. Christian Media Society. Kristianna leh tunlai khawvel, Aizawl: 2008.
4. Synod Social Front Committee, Khawtlang nun hruaina Aizawl: 2000
5. The Synod Publication Board, Mizo hnam zia leh khawtlang nun siam thatna, Aizawl: 1988

Read More...

Grab this Widget ~ Blogger Accessories