Saturday, August 22, 2009

KAN PI LEH PUTE

By Rengpuia [The Rengs, Singapore]

Falama kan awm laiin thal sikul chawlh hian Tahanah kan zin thin a. Kan chhungkaw inkhai bawr laih min hmuh veleh ka piin, ‘Mapuia te an lo haw e’, a ti thin. ‘An lo zin’, a ti lo. ’87 kumah Tahanah kan pem a. ’89 khan pawimawh tiin Falamah ka zu zin leh a. Falama ka piin, ‘ I u Tea a lo haw e’, tiin ka pu te-a fate a au khawm a. Kha ta ka pi lawm zia kha!

Ka pite hian enga ti nge ‘zin’ ti lova ‘haw’ an hman tlat le! Tawngkam hmanna dik an hriat chian loh vang chu a nih ka ring lo. An tupa hi an thinlungah eng tik lai paw’n ka awm reng a. Hmun dang ram dangah kan va pem daih a, hun rei tak kan va awm hnu paw’n anni chuan zin chhuak rei min ti mai a. Eng tikah emaw an hnena let leh tur nia ngaiin min thlir reng a. Chu rilru atang chuan, keini’n va zin zawk ang leka kan inngaih laiin, anni chuan ‘ Tea a lo haw e’, min ti ta thin a ni ngei ang.

Tahana ka pi leh pute kha ka pa lama ka pi leh pute an ni a. Ka pi chu Hualngo nu zet mai; ‘chhuk leh chho’ pawh ‘suk leh so’, ‘chhawhchhi’ pawh ‘sawhsi’ ti thin a ni a. Naupanga thukhawchang, a tawng hi kan nuih pui dar dar thin. Tuibur hi a zu reng a, a tui a hmuam bawk a. Ka pi leh tuibur rim hi thliar hran hleihtheih pawh a ni lo. Tuna ka han ngaihtuah pawh hian ka hnarah tuibur rim a cham vang vang hian ka zu hre tlat.

Zan mutnaah thawnthu min hrilh thin a. Mahse pawnto chau tawh lam kan nih avangin kei phei chuan a tawp hmaa ka mutthilh san a tam zawk. Zingah bawng hnute a sawr thin a. Chaw kan ei hian a saum thawh hlim a nih chuan mi a chawm sak a, a nih loh leh bawng hnute. Chi hi chawah mi a phul sak ngei ngei bawk..

A ke lei ei, khir chhah zet mai chem tea a zei thla zer zer mai kha hmuhnawm kan ti thei teh e! Sikula kan tih that ve deuh thu a hriat te hian a lo lawm ve em em a. A mi fuihna ber chu, “Zir turh turh rawh u”, tih kha a ni mai. Chu bak sawi thiam hek lo. Zing a bazaar haw hi kan lo chang thin a. Chhang min hawn thin avangin! Pawisa a neih tlem deuh changa ka pu a hawn kep ve loh changin ka pu kha a vui bang thei lo.

Ka pu chu Leithum atanga kawl phai leilet zuana Tahana pem a ni. Pa lian pui a ni a. A tu leh fate, tuma’n kan tiat lo. Pa taima tak a ni e an ti a. Mahse a vanduai a. A tha (nerve) hi a tha lo va. Ka hriat phak ve hman hma hian mahnia chechang thei lovin a awm tawh. A kal duhin kaih a ngai a. Thutthleng seiah a thu tlok tlok a. A kut leh a lu hi a khur dur dur a. A tha khur chuan a tawng te thleng hian a tihsak phah a.

Ka hriat reng thin chu a luphut an khuih sak thin kha a ni. Luphut hi a leng darh chuai chuai mai a. A chang phei chuan pawna inkhuih hial a ngai thin. Luphut chu zozai chu a thak em em ngei ang. Luphut thak takngial pawh kha a inhiat tha hleithei lo kha a nia! Kum rei tak chu tianga awm ta chu pangchan chang hi a nei thin. Hreawm a tawrh rei zia ngaihtuahin thinchhia leh khermai taka a awm lo kha mak ka ti zawk.

Tum khat pawh a kal dan zirin chhuat laiah ka kal chhut chhut a, ka ni fate’n min dawm der a. Kan nui vak vak a, a aw khurh dan ang te’n ka han tawng vel chiam a. A lo nui khuk khuk a, “ Ka tih dan chu zir nuam in ti hle mai”, a ti a. Huatah a la lo.

Falama ka pu hi ka pi aiin kum sarihin a naupang a. Ka pi hi a ralkhat ngaihzawn em avangin an va dil tawp a. Ka pi te chuan lo hnial thlak rikngawt ai chuan tiin an tlin zawh loh tura an ngaih zat, sial an lo dil a. Ka pu te’n an lo tlin tak avangin an innei ta e an ti a. Hei hi tu min hrilh nge tih ka hre tawh lo. Dik chiah lo lai pawh a awm maithei. Mahse an thawnthu hi ti hian mawi ka ti a. Hriat chian leh zual ka tum hran lo.

Ka pu hi Zawlsei atanga Falama pem a ni awm e. Falam Presbyterian kohhran upa min a ni ve. Mistiri hna thawk a ni. Ka u matric zir lai hian ka pu chuan a zilh a. “ Pa-a, ngaihzawng ka nei a, lehkha ka zir thei lo in tih dawn ai chuan”, tiin bul a han tan a. “Ban daih rawh u”, a ti dawn emaw tih nak a laiin, “ Nei mai rawh u”, a ti daih!

Ka pi Chawngtinzovi hi chawngthu a ni lo va, Fanai a ni. Nu invawng fel tak leh hmel tha tak a ni. Mi hi a ngai thei em em mai a. Tahan damawi in hovin T.B leh sikserh hrik an hmuh theih em em lai khan kei ka hritlang va inen tir pawh kha, “T.B i nei”, min lo ti tlat mai a. Ka inngaih bel chho emaw ni, ka khawvel kha a hnim deuh ruih te hian ka hre tan a. Zial ka zuk ngam loh vang pawh a ni maithei.

Chu tih lai chuan Falama ka pu a rawn zin a. A haw dawnin Falam damdawi in puia in-checkup tha turin min sawm a. Kan inzui haw ta a. Falam ka thleng chiah chu ka piin cheroot tel lian tawk hi mi lo lei nghal a. T.B in-checkup tura kal ka ni tih a hre tho. Ka zu khu vut vut a, ka dam suai suai hian ka inhria. T.B vei tih chi loh lutuk!

A nihna takah chuan Falama ka pi leh pu te hi ka nu pianna nu leh pa te an ni lo. A pa tea te an ni a, fa nei thei lo an ni.

Ka nu hi a nuin a thih san hma a. A pa (ka pu ) hi tirhkoh a ni a. A hna thawh leh a fa te pa li nen a buai em avangin a fanu upa ber (ka nu) leh a fapa naupang ber (ka pu tea) te chu an khua(Zawlsei) lama awm rih turin rem an ruat ta a.

Tahan bul Mualzawl khua atang kein an kal chhuak a. Falam an thleng thla ta a. Ka nu, naupang tein a nau a pua a, a kal hnak hnak mai a hmuhin ka pi a awm hle hle thei ta lo. Falam atanga an kal chhuah leh hnu tawkfangah a va um zui a, a hruai haw ta a. Chu mi ni atang chuan fa nei thei lo ka pi chu chhungpui nu dik tak a lo ni ta a, tu leh fate nen puinawi takin a hun a chhiar ve tan ta a ni. Mi tam zawkin he thu hi an hre lo. Kei paw’n puitling thawkhat ka nih ve hnua ka hriat chauh a ni. Ka pi chu eng emaw ti tak hian lainatna ka nei tlat. Kan pianna pi a ni lo tih kan hriat hnu khan kan en dan a danglam taah mi a ngai ang tih hi ka hlauh ber a ni! Enge maw chang khan inthlahrunna kha a nei emaw ni! Min nel loh chang deuh a neiin ka hre tlat thin. Ka ngaihbel lek ni teh se.

Pi leh pu tumah ka nei ta lo. A mal malin an kal liam zo ta! An hun tawp lam awmpui theih pawh tumah ka nei lo. Enge maw changa ka hrechhuak thin tih bak ka pi leh pute’n ka nunah chan ram an nei ta lo.

Nakinah keipawh, ka awm loh hnuin khawvel hi a her ngaiin her mahse tu hriat lohvin ka la tham ral ang. [www.singaporemizo.blogspot.com]

Post a Comment

Grab this Widget ~ Blogger Accessories